first blog in magar langauge:- MAGARIM मगरयिम

नेपालुँ मिझार सिमल्हेस सु आले ? डेमो गिन्के आले डेहाङ चाँहट् ड ढलीङ भर्मीय मावाह्रले । लिसके यिलाङ ताराहाक्के कराङच डुस जाट्च भर्मीके छिनीङ राज्ये म्हाक्मो नुङमे । सिमल्हेस दिवसाङ ढरी नेपालुँ मिझार सिमल्हेसके कुचे ड मारमीट्ले । लिसो खातिर कराङ्च दुस जाट्नाखीङ् ड रिपाङ परडीच भर्मी आले नेपालुँ मिझार सिमल्हेस क्याप्टेन लखन थापा मगर निसरा।
लखन थापा मगर (निसरा) वि.सं १८९१ ल्हेसाङ गोर्खा जोङो, बुङकोट लाङघा विकास समतिउ, वडा नम्बर बुली, काउले लाङघाङ फुन्च आले । होस्कुङ बइ भारतौ पल्टनाङ काजुस जाटौला । होटा छान्नाङ लखन थापा बुली, बाङा ल्हेसो छान्नाङ बइ कथाह् भारतौ लखनउ उँकै नुङ्च लेउसा ।  होलाङ आस्कै सेहेच सिपाङ नुङ्म परिस्के डिन्च लेउसा । काट, निस इतिकासकारकै होस्कै लखनउ उँनाङ तन्त्र मन्त्र पाहच डेमो ढरी रिक्मने ।
“सेहेच सिँउ म्यार्टुम ढिङ्ले” डेनाङ लेखाह् लखन थापा मगरे माह्रनीङन लिसके अघोर रोउला । बइ भारतौ पलटनाङ लेढ्याङ ड होस्को लिसके रोमौ नेपालाङ भर्ती छान्नेके राहच लेउसा । वि.सं १९११ ल्हेसाङ होसकौ मगर पल्टनाङ(पुरानो गोरखगण) भर्ती छाना । हिल्च कुरा ड सरकारी सेवा सुविधा ओँस्च डेहाङ लखन थापा मगर भारतौ पलटनाङ न भर्ती छान्के हेकउला । डेहाङ ड होस्कै हिल्च कुरा डेनाङ लिस्के अघोर रोआ ।
सु र डेहाङ ड खाट्च ड हि काजुस डेहाङ ड जाट्के वार्च लखन थापा मगरके पल्टनाङ ड पट्टकै जाकौला । भर्ती छान्च १४ ल्हेस ओल माओल छान्नाङ होसकौ क्याप्टेन छाना ।
लखन थापा मगर भर्ती छान्के डेनाङ ८ ल्हेस अघेर न कोतपर्व(वि.स. १९०३), भण्डारखाल पर्वाङ र्सवास भर्मी साट्म जंगबहादुर कुंवरे लिसो शासन सत्ता मेनो हुटाङ लाम भ्याटमन्या । जंगबहादुर कुंवरे शासन केटनाङ नेपाली जनतउ सम्पत्तिके मेनो बयो विर्ता लेखाह् जाटौला डेच कुरा ढलीङ इतिहासकारकै रिक्म भ्याटमने । जनता र लिसके रोच लखन थापा मगरे जंगबहादुरो अधिनायकवादी शासनके खोप माजाका । क्याप्टेन छान्म कराङ्च भर्मीकुङ संगत जाट्म ह्वानाङ लखन थापा मगरे जंगबहादुरो अन्याय, अत्याचारके खेरेपीङ ओँस्के डिन्हा । र्
इस्वी संवत १८५७ आङ व्रिटीश भारताङ छान्च सिपाही विद्रोह दबाईदिके ड आन्तिरिक शान्ति सुरक्षा जाटाक्के जंगबहादुरो नेतृत्वाङ २५ पल्टन भारत नुङमन्या । होर्सइ पल्टनाङ काट मगर पल्टन ड ल्या । भारतुङ भर्मीई स्वतन्त्रतउ अघेर संग्राम डेच होस सिपाही विद्रोह  दबाईदिके नुङमो जंगबहादुरे कुडिक फाइदा ला होस मेनो ठोगोनाङ ले । डेहाङ ड लिसके अघोर रोच लखन थापाउ रेन्झा डिमागाङ अन्याय विरुद्ध पुन्के च्याक्टार उर्जा डेहाङ माड्देउ याहा ।
डेहाङ ड लखन थापा मगरे विद्रोह  जाट्के सेहेच मौका ओँस्म ङुवा । ड १९२६ ल्हेसाङ जंगबहादुरो जहानिया निरंकुस शासनो विरुद्धाङ विद्रोह  जाटा । होस्कोके कथाह्काजुस्या क्या.जयसिं चुमी राना मगरे ढरी दुस्मन्या ।
होसताकाङ भर्मीकोई धर्माङ खोप विस्वास जाटौला । होटा छान्नाङ होस्कै जनताके काटथाङ राक्के धर्मउ ढुट न ङाका “जंगबहादुरे नेपाल म्लेच्छ्याके आर्ला, दुनियाँके त्राही त्राही पार्दिमे, जंग्याके हट्दिमो नेपाल मईके पापो वोझीेङ ख्याँहाक्मो नेपालाङ सत्य युग राको डेमो ङाके जगदम्बा मातई बरदान याहामे, लउ भएको तयार छान्नी
 ! ”
लखन थापाई लिसके रोच भर्मीको झुरुम्मो वि.सं १९२७ ल्हेसाङ गोर्खा बुङ्कोटाङ निस हजार सेना लेच पल्टन खासा । होसकै बुङकोटाङ खास्च दरबार डेनाङ सय मिटर म्हाकाङ पिटी परेड गेस्च ठोकोन खास्मन्या । जनताको कथाह् गिन्मो लखन थापा मुख्तियार(प्रधानमन्त्री), जयसिं चुमी राना मगर सेनापति ड सुकदेव गुरुङ हटिङ सुपति गुरुङके जनरल खासमन्या डेहाङ ज्ञानदिलदास ब्रामण ड कालु लम्सालके मन्त्री खासमन्या । यिसै होसबेलुङ समानन्तर सरकार लेखाह् न ल्या । जंगबहादुरो तानाशाही व्यवस्था डाङमा फुच पट्र्टकई लखन थापा मिबा लेच सरकारने जाकउला ।
यिता जनताकुङ सरकार केस्च काल्हेस ओलमाओल छान्नाङ बुङकोट दरबारीङ जंगबहादुरो विरुद्धाङ रिक्च कागज लेच वाकस म्हाटा । होर्सइ बाकसको लाम क्षेत्रीको जंगवहादुरलाक ताहालेसा । यिलाङ आरमीटके वाहाच हि ले डेहाङ काट मगरो मिजा शासन सत्तो मिबा छान्च क्षेत्री, बाहुनकै माजक्म्या ।

फाइदउ खातिर मेल्हउ कुवा(मामा)के ढरी गोली ङाप्म साट्च जंगबहादुरे मेनो विरुद्धाङ सोच पल्टनके डाच कुरा न माल्येआ । संभवत नेपालुङ अघेरा सशस्त्र जनसंर्घषके म्हास्के जनरल धीर शमशेर राणाके पल्टन लामो जंगे विनाह् । धीर शमशेरे आल्हृच सेना ड लखन थापउ सेनाको काल्हेस खाल पुन्हा । जंगे विन्च सेनइ जुके थाला ड लखन थापा र जयसिं चुमी राना मगरके घोम साटा । नेपालुँ इतिहासाङ होस्कै वीरगति डिन्च याक आले १९३३ फागुन साहाक निस याक ।
छिनीङ पिहीन यिमाङ आरचीहृम उँनाङ सिचकोके ढरी सिमल्हेस डेच रेवस राहामने । डेहाङ ड लिसके रोच, जहाँनिया तानाशाही राणा शाहीउ अघेर माबिरम पुन्च लखन थापाके म्हक्के पामने ।  
कप्तान छान्म भ्याट्च अखन थापा मगरे लिस र जनताके मारोच डेहाङ मेकुङ जजामिजा, बर्इमई, भय नानीकोके जा ओँस्म उँके हेकउला । माड्देउ डेके डेहाङ राणाको कथाह् खाट्म हि डेहाङ ड जाट्के हेकउला ।
लखन थापाउ खातिर लिस ड जनता डेनाङ कराङ हि ड माल्या । डेहाङ ड छिनीङ पिहीनुङ लोकतान्त्रिक सरकारे ढरी लखन थापा मगरो दुसके चिन्दिके माहृयोक्मने ।
लिसो ड जनतो खातिर ज्यु याहाच लखन थापा मगरो दुसके सेहेमो आर्मीट्के आले डेहाङ सरकारे मिझार सिमल्हेस लखन थापा मगर प्रतिष्ठान खास्के बाहाले । होस्कुङ आरमिनाङ सिपको खास्के वाहाले, लामो आरमीन डाके वाहाले, हुलाक टिकटाङ फोटो डाके वाहाले । यिडक्ज माहाले होसकुङ दुस आरमीट्मो राष्ट्रिय विभुति खास्के वाहाले । म्हन्याङ कान्के इतिहासै सेन्ढ मारोले ।